Służebność przesyłu od 3 sierpnia
Tego dnia prawo polskie dopuszczać będzie ustanawianie służebności przesyłu, ale też domaganie się zadośćuczynienia za krzywdy spowodowane śmiercią osoby bliskiej.
Skąd ta data? Nowelę kodeksu cywilnego (ustawa 30 maja 2008 r.), która je wprowadza do polskiego prawa, zawiera Dziennik Ustaw nr 116 z datą 2 lipca 2008, a ustawa ma wejść w życie "po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia".
Służebność przesyłu jest nową instytucją, która ma uregulować tysiące niejasnych czy wręcz spornych sytuacji posadowienia na prywatnych działkach instalacji przesyłowych, często jeszcze w latach PRL. Zarówno właściciel nieruchomości, jak i przedsiębiorca przesyłowy będą mogli żądać sądowego ustanowienia służebności - za "odpowiednim wynagrodzeniem", które będzie ustalał sąd, zapewne korzystając z pomocy biegłego. Chyba że dojdą do porozumienia i podpiszą umowę - co ma mieć pierwszeństwo (wtedy służebność może być także bezpłatna).
W tej chwili w razie sporu właściciele gruntu mają szansę dostać wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z zajętej czy ograniczonej części działki. Sądy zasądzają je zwykle według lokalnej stawki czynszu dzierżawnego. Z kolei przedsiębiorstwa przesyłowe starają się ustalić przed sądem, że zasiedziały służebność gruntową, jeśli z gruntu korzystały odpowiednio długo.
Zresztą w sprawach nieuregulowanych w nowym rozdziale k.c. o służebności przesyłu stosowane będą odpowiednio przepisy o służebności drogi koniecznej (szerzej: "Prawo instalacji na cudzej działce", "Rz" z 9 kwietnia ).
Ta sama nowela zawiera jednozdaniową, ale bardzo ważną, zmianę umożliwiającą zasądzenie na rzecz osób bliskich ofiary śmiertelnej zadośćuczynienia pieniężnego za spowodowaną nią krzywdę moralną: ból po stracie bliskiego, poczucie osamotnienia czy utratę nadziei na pomoc, opiekę w podeszłym wieku.
W tej chwili sąd może przyznać takim osobom tylko tzw. szczególne odszkodowanie, ale wyłącznie wówczas, gdy na skutek śmierci znacznie pogorszy się ich sytuacja majątkowa (art. 446 § 3 k.c.). Ma to być swego rodzaju wyrównanie tego pogorszenia.
Sądy zdawały sobie sprawę z niesprawiedliwości tej regulacji (wprowadzonej w latach PRL), więc w ostatnich zwłaszcza latach zasądzały coraz śmielej coraz wyższe kwoty. (Szerzej na ten temat, a także na temat nowej formy rekompensaty: "Cena za śmierć bliskiego", "Rz" z 11 czerwca).
Źródło : Rzeczpospolita
drukuj stronę 2008-07-08
